Κάποτε το σπάνια χρησιμοποιούμενο κλειδί στη γραφομηχανή, το χαριτωμένο σύμβολο @ έχει γίνει το ίδιο το σύμβολο της σύγχρονης ηλεκτρονικής επικοινωνίας.
Ονομάζεται «σαλιγκάρι» από τους Ιταλούς και «ουρά μαϊμού» από τους Ολλανδούς, το @ είναι το sine qua non της ηλεκτρονικής επικοινωνίας, χάρη στις διευθύνσεις e-mail και τα χειριστήρια Twitter. Το @ έχει μάλιστα ενταχθεί στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, το οποίο ανέφερε τη σύγχρονη χρήση του ως παράδειγμα «κομψότητας, οικονομίας, πνευματικής διαφάνειας και αίσθησης των πιθανών μελλοντικών κατευθύνσεων που είναι ενσωματωμένες στις τέχνες της εποχής μας .»
Η προέλευση του συμβόλου @
Η προέλευση του ίδιου του συμβόλου, ενός από τους πιο χαριτωμένους χαρακτήρες στο πληκτρολόγιο, είναι κάτι σαν μυστήριο. Μια θεωρία είναι ότι οι μεσαιωνικοί μοναχοί, αναζητώντας συντομεύσεις κατά την αντιγραφή χειρογράφων, μετέτρεψαν τη λατινική λέξη για «προς» — ad — σε «α» με το πίσω μέρος του «d» ως ουρά. Ή προήλθε από τη γαλλική λέξη για το “at” – à – και οι γραφείς, προσπαθώντας για αποτελεσματικότητα, έσερναν τη μύτη του στυλό γύρω από την κορυφή και τα πλάγια. Ή το σύμβολο εξελίχθηκε από μια συντομογραφία του “κάθε στο” – το “a” περικλείεται από ένα “e”. Η πρώτη τεκμηριωμένη χρήση ήταν το 1536, σε μια επιστολή του Francesco Lapi, ενός φλωρεντίνου εμπόρου, ο οποίος χρησιμοποίησε το @ για να δηλώσει μονάδες κρασιού που ονομάζονταν αμφορείς, οι οποίες αποστέλλονταν σε μεγάλα πήλινα βάζα.
Το σύμβολο @ στο εμπόριο
Το σύμβολο αργότερα πήρε έναν ιστορικό ρόλο στο εμπόριο. Οι έμποροι το χρησιμοποιούσαν εδώ και πολύ καιρό για να υποδηλώσει “στην τιμή του”—όπως στο “12 widgets @ $1”. (Το ότι το σύνολο είναι $12, όχι $1, μιλάει για τη βασική σημασία του συμβόλου.) Ωστόσο, η εποχή του μηχανήματος δεν ήταν τόσο ευγενική στο @. Οι πρώτες γραφομηχανές, που κατασκευάστηκαν στα μέσα του 1800, δεν περιλάμβαναν @. Ομοίως, το @ δεν ήταν μεταξύ της συμβολικής συστοιχίας των πρώτων συστημάτων ταξινόμησης καρτών διάτρησης (που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στη συλλογή και επεξεργασία της απογραφής των ΗΠΑ του 1890), τα οποία ήταν πρόδρομοι του προγραμματισμού υπολογιστών.
Η σύνδεση των ανθρώπων με το σύμβολο @
Η σύγχρονη αφάνεια του συμβόλου έληξε το 1971, όταν ένας επιστήμονας υπολογιστών ονόματι Ρέι Τόμλινσον αντιμετώπιζε ένα ενοχλητικό πρόβλημα: πώς να συνδέει τους ανθρώπους που προγραμματίζουν υπολογιστές μεταξύ τους. Εκείνη την εποχή, κάθε προγραμματιστής ήταν τυπικά συνδεδεμένος με ένα συγκεκριμένο μηχάνημα mainframe μέσω μιας τηλεφωνικής σύνδεσης και μιας μηχανής τηλετύπου — βασικά ενός πληκτρολογίου με ενσωματωμένο εκτυπωτή.
Αλλά αυτοί οι υπολογιστές δεν ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους, μια αδυναμία που η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπάθησε να ξεπεράσει όταν προσέλαβε την BBN Technologies, την εταιρεία στην οποία εργαζόταν ο Tomlinson στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, για να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός δικτύου που ονομάζεται Arpanet, πρόδρομος του Διαδικτύου.
Η πρόκληση του Tomlinson ήταν πώς να απευθυνθεί σε ένα μήνυμα που δημιουργήθηκε από ένα άτομο και στάλθηκε μέσω του Arpanet σε κάποιον σε διαφορετικό υπολογιστή. Η διεύθυνση χρειαζόταν το όνομα ενός ατόμου, σκέφτηκε, καθώς και το όνομα του υπολογιστή, ο οποίος μπορεί να εξυπηρετεί πολλούς χρήστες. Και το σύμβολο που χωρίζει αυτά τα δύο στοιχεία διεύθυνσης δεν θα μπορούσε ήδη να χρησιμοποιηθεί ευρέως σε προγράμματα και λειτουργικά συστήματα, για να μην μπερδευτούν οι υπολογιστές.
Το βλέμμα του Tomlinson έπεσε στο @, τοποθετημένο πάνω από το “P” στον τηλετύπο του Model 33. «Έψαχνα κυρίως για ένα σύμβολο που δεν χρησιμοποιήθηκε πολύ», είπε στο Smithsonian. «Και δεν υπήρχαν πολλές επιλογές – ένα θαυμαστικό ή ένα κόμμα. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το σύμβολο της ισότητας, αλλά αυτό δεν θα είχε πολύ νόημα». Ο Tomlinson επέλεξε το @—«πιθανόν να το γλιτώσει από το να ακολουθήσει το σύμβολο «σεντ» στα πληκτρολόγια υπολογιστών», λέει. Χρησιμοποιώντας το σύστημα ονοματοδοσίας του, έστειλε στον εαυτό του ένα e-mail, το οποίο ταξίδευε από έναν τηλετύπο στο δωμάτιό του, μέσω του Arpanet, και πίσω σε έναν διαφορετικό τηλετύπο στο δωμάτιό του.
Ο Tomlinson, ο οποίος εξακολουθεί να εργάζεται στο BBN, λέει ότι δεν θυμάται τι έγραψε σε εκείνο το πρώτο e-mail. Αλλά αυτό ταιριάζει εάν, όπως υποστήριξε ο Marshall McLuhan, «Το μέσο είναι το μήνυμα».
Διότι με αυτό το μήνυμα, το αρχαίο @, κάποτε σχεδόν παρωχημένο, έγινε ο συμβολικός μοχλός μιας επανάστασης στον τρόπο σύνδεσης των ανθρώπων.
